Snoezelen Dementie

Snoezelen is een term waar je wellicht nog niet zo bekend mee bent. Om deze reden zullen we even kort toelichten hoe snoezelen voor dementerende ouderen precies werkt. Snoezelen wilt eigenlijk zeggen: zintuigactivering. Door de zintuigen van de oudere met dementie te prikkelen, raakt deze bekender met het ‘nu’ en wordt communicatie op een ‘’normale’’ manier weer mogelijk. De tast, geur, het zicht en gehoor van de cliënt worden op een bepaalde manier geprikkeld, doorgaans aan de hand van snoezelmateriaal in een zogenoemde snoezelruimte.

Door bijvoorbeeld de dementerende oudere bloot te stellen aan geuren als die van haring of een kaneelstok, worden oude herinneringen opgedaan en raakt deze persoon uit zijn of haar eigen wereld, waardoor contact met de buitenwereld bewerkstelligd kan worden. Dit is slechts even een voorbeeld van het prikkelen van de geurzintuigen, maar op deze manier werkt het snoezelen an sich voor alle zintuigen.

Snoezelmateriaal voor dementerenden

Snoezelen is in principe een vorm van zintuigactivering die plaatsvindt in een zogenoemde snoezelruimte gevuld met snoezel dementie materiaal. Dit snoezel dementie materiaal zorgt ervoor dat de zintuigen van de cliënt geprikkeld worden. Dit bevordert het welzijn van de cliënt en zorgt er tevens voor dat deze ”uit zijn schulp” treedt. Daar waar contact maken met de buitenwereld eerst vrij lastig ging, blijkt tijdens het snoezelen veel beter te gaan. Snoezelen werkt doordat een persoon met dementie zich in een latere fase bevindt van het sensomotorische niveau. Doordringen tot deze persoon is mogelijk via de prikkeling van zintuigen.

Aan de hand van verschillende zogenoemde snoezel materialen kunnen deze zintuigen op gematigde wijze gestimuleerd worden. Doorgaans wordt hier een speciale kamer voor gebruikt; de snoezelruimte.

Snoezelruimte voor dementerenden

Een snoezelruimte is dus een ruimte die volledig is ingericht met diverse soorten snoezel materialen. Dergelijke ruimtes kunnen zich in zorgcentra bevinden, maar je kunt er ook voor kiezen (bij de client) thuis een snoezelruimte aan te leggen. Snoezel materialen die men doorgaans tegenkomt in snoezelruimten zijn kussens, zitzakken, snoezel projectoren, spiegels en snoezellampen. Kortom, allerlei materialen waarmee zintuigen geprikkeld kunnen worden.

Er bestaan snoezelruimtes voor mensen met dementie, maar ook voor mensen met een verstandelijke beperking of zware vormen van autisme. In deze ruimtes is het van groot belang dat er wordt gezorgd voor positiviteit en dus positieve gedachten. Om deze reden worden vaak agressieve kleursamenstellingen als rood en geel vermeden. Zo blijkt uit de praktijk ook dat gedimd licht een beter effect heeft dan heel fel of knipperend licht. Het ophangen van bijvoorbeeld een discobal wordt dan ook niet aangeraden. Wanneer de client(en) zich namelijk niet ontspannen voelen, kan een snoezelruimte averechts werken.

Het bovenstaande in acht nemende is het dan ook raadzaam professioneel advies in te winnen wanneer men zelf een snoezelruimte aanleggen wilt, en niet zomaar willekeurig zelf bedacht snoezelmateriaal in een kamer te plaatsen en deze om te dopen tot snoezelruimte.

Mocht men toch al wel zelf enkele snoezel materialen willen aanschaffen, raden wij in ieder geval de volgende zaken aan ter inrichting van de snoezelruimte:

• Snoezel projector – Een snoezel projector is een van de beste snoezel materialen die een snoezelruimte maar kan bevatten. Uit onderzoek blijkt namelijk dat een snoezel projector in sterke mate bijdraagt aan de visuele beleving van de cliënt(en). Zo kan men bijvoorbeeld een verhaal voorlezen of de persoon helemaal ‘’laten wegdromen’’ in de snoezelruimte door gebruik te maken van een combinatie van licht en geluid. Enkele voorbeelden zijn het projecteren van bladeren in combinatie met bosgeluiden of het projecteren van een strand, waar men dan zeegeluiden aan toevoegt.
• Kussens en kleden – Deze snoezel materialen prikkelen voornamelijk de tastzintuigen. Door bijvoorbeeld een of meerdere zitzakken of fleecekussens te plaatsen in een snoezelruimte, creëert men een zeer rustgevende ruimte, waarin interactie met de diverse kussens en kleden mogelijk is. Bij ouderen met dementie kan bijvoorbeeld een oud tafelkleed al heel veel positieve herinneringen doen opleven, waardoor de pijn even vergeten kan worden.
• Snoezellampen – Snoezellampen zijn van uiterst belang in een snoezelruimte. Vaak is het het licht wat in eerste instantie ‘’the mood’’ bepaalt in een snoezelruimte. Voor ouderen met dementie kan het plaatsen van lampen uit de jeugdperiode van de cliënt zeer positieve effecten hebben. Ook op deze manier worden namelijk oude herinneringen opgedaan, wat ten goede komt aan het welzijn van de cliënt. Deze voelt zich hierdoor meer op zijn of haar gemak en kan opener worden met de buitenwereld.

Snoezellamp dementie

Bij het kiezen wat voor soort snoezellamp het meeste geschikt is om te plaatsen in een snoezelruimte, moet worden gekeken naar de fase waarin de cliënt zich verkeert. Men kan dus niet zomaar een lamp in de snoezelruimte plaatsen.

Er zijn diverse speciale snoezellampen beschikbaar, welke ieder weer een andere werking hebben op verschillende cliënten. Zo is een snoezel lavalamp wellicht niet de meest geschikte snoezellamp voor een dementerend persoon. Het is dan ook aan te raden het aanbod snoezellampen eerst zorgvuldig te bekijken, voordat men overgaat tot de aankoop van een snoezellamp om te plaatsen in de snoezelruimte.

Veelgestelde vragen over snoezelen voor dementerende ouderen

Waarom snoezelen met dementie?

Snoezelen werkt als een zeer rustgevende activiteit voor ouderen leidend onder dementie. Als begeleider kan men er voor zorgen dat de persoon zich kan ontspannen en op zijn of haar gemak voelen, wat het welzijn van deze persoon ten goede komt.

Werkt snoezelen bij ouderen met dementie echt?

Ja, snoezelen, ook wel zintuigactivering genoemd, wordt in verpleeghuizen en zorgcentra gebruikt als methodiek om contact met dementerende ouderen te bewerkstelligen. Deze vorm van benaderingswijze blijkt al tientallen jaren positieve effecten te hebben op cliënten.

Wat betekent snoezelen?

Zoals we eerder in dit informatieve artikel al vermeld hebben wordt met snoezelen in feite zintuigactivering bedoelt. Wat op haar beurt een kalmerende activiteit is voor ouderen met dementie en mensen met een verstandelijke beperking. Onder snoezelen verstaan wij het prikkelen van de zintuigen: gehoor, zicht, reuk, tast en smaak.